Los diptongos resultan de la secuencia de dos vocales distintas contenidas en la misma sílaba. Las siguientes combinaciones dan lugar a diptongos:
- Vocal abierta (a, e, o) + vocal cerrada átona (i, u)
- Vocal cerrada átona (i, u) + vocal abierta (a, e, o)
- Vocal cerrada (i, u) + Vocal cerrada distinta (i, u)
En el primer caso, vocal abierta (a, e, o) + vocal cerrada átona (i, u), se tienen las siguientes secuencias:
- -ai-
- -au-
- -ei-
- -eu-
- -oi-
- -ou-
Ejemplos ai:
- Afrailado (a – frai – la – do)
- Airado (ai – ra – do)
- Aire (ai – re)
- Airoso (ai – ro – so)
- Aislable (ais – la – ble)
- Aislar (ais – lar)
- Arcaico (ar – cai -co)
- Arraigar (a – rrai – gar)
- Bailar (bai – lar)
- Caimán (cai – mán)
Ejemplos au:
- Acaudalado (a – cau – da – la – do)
- Acaudillar (a – cau – di – llar)
- Aplauso (a – plau – so)
- Astronauta (as – tro – nau – ta)
- Audacia (au – da – cia)
- Audiencia (au – dien – cia)
- Audiovisual (au – dio – vi – sual)
- Auge (au – ge)
- Aula (au – la)
- Aullido (au – lli – do)
- Aumentar (au – men – tar)
- Aunque (aun – que)
Ejemplos ei:
- Aceite (a – cei – te)
- Aceituna (a – cei – tu – na)
- Afeitar (a – fei – tar)
- Cuneiforme (Cu – nei – for – me)
- Deidad (dei – dad)
- Deleitar (de – lei – tar)
- Descafeinar (des – ca – fei – nar)
- Despeinar (des – pei – nar)
- Espontaneidad (es – pon – ta – nei – dad)
- Fideicomiso (fi – dei – co – mi – so)
- Heterogeneidad (he – te – ro – ge – nei – dad)
- Homogeneidad (ho – mo – ge – nei – dad)
- Idoneidad (i – do – nei – dad)
- Pleito (plei – to)
Ejemplos eu:
- Adeudo (a – deu – do)
- Eucalipto (eu – ca – lip – to)
- Euclidiano (eu – cli – dia – no)
- Euforia (eu – fo – ria)
- Feudal (feu – dal)
- Heurística (heu – rís – ti – ca)
- Leucemia (leu – ce – mia)
- Neumática (neu – má – ti – ca)
- Neumonía (neu – mo – ní – a)
Ejemplos oi:
- Alcaloide (al – ca – loi – de)
- Androide (an – droi – de)
- Antropoide (an – tro – poi – de)
- Boina (boi – na)
- Celuloide (ce – lu – loi – de)
- Coincidencia (coin – ci – den – cia)
- Elipsoide (e – lip – soi – de)
- Esferoidal (es – fe – roi – dal)
- Estoico (es – toi – co)
- Heroicidad (he – roi – ci – dad)
- Humanoide (hu – ma – noi – de)
Ejemplos ou (generalmente palabras de origen extranjero):
- Bourbon (bour – bon )
- Boutique (bou – ti – que)
- Coulomb (cou – lomb)
- Estadounidense (es – ta – dou – ni – den – se)
- Glamour (gla – mour)
- Joule (jou – le)
En el segundo caso, vocal cerrada átona (i, u) + vocal abierta (a, e, o), se tienen las siguientes secuencias:
- -ia-
- -ua-
- -ie-
- -ue-
- -io-
- -uo-
Ejemplos ia:
- Abreviar (a – bre – viar)
- Abreviatura (a – bre – via – tu – ra)
- Abundancia (a – bun – dan – cia)
- Academia (a – ca – de – mia)
- Acariciar (a – ca – ri – ciar)
- Acopiar (a – co – piar)
- Acracia (a – cra – cia)
- Acrobacia (a – cro – ba – cia)
- Advertencia (ad – ver – ten – cia)
- Afianzar (a – fian – zar)
- Afiliado (a – fi – lia – do)
- Agencia (a -gen – cia)
- Agraciado (a – gra – cia – do)
- Agraviado (a – gra – via – do)
- Agremiar (a – gre – miar)
- Industria (in – dus – tria)
Ejemplos ua:
- Acentuar (a – cen – tuar)
- Actual (ac – tual)
- Actuar (ac – tuar)
- Acuarela (a – cua – re – la)
- Acuario (a – cua – rio)
- Acuartelado (a – cuar – te – la – do)
- Acuatizaje (a – cua – ti – za – je)
- Adecuar (a – de – cuar)
- Aduana (a – dua – na)
- Agua (a – gua)
- Aguacate (a – gua – ca – te)
- Aguacero (a – gua – ce – ro)
- Aguantar (a – guan – tar)
- Aguardar (a – guar – dar)
- Lengua (len – gua)
Ejemplos ie:
- Abanderamiento (a – ban – de – ra – mien – to)
- Abastecimiento (a – bas – te – ci – mien – to)
- Abierto (a – bier – to)
- Acierto (a – cier – to)
- Acontecimiento (a – con – te – ci – mien – to)
- Adiestrar (a – dies – trar)
- Adquiriente (ad – qui – rien – te)
- Agrietar (a – grie – tar)
- Científico (cien – tí – fi – co)
- Diente (dien – te)
- Fiebre (fie – bre)
- Nieve (nie – ve)
- Viento (vien – to)
Ejemplos ue:
- Abuelo (a – bue – lo)
- Acueducto (a – cue – duc – to)
- Acuerdo (a – cuer – do)
- Afluente (a – fluen – te)
- Afuera (a – fue – ra)
- Bueno (bue – no)
- Cuerpo (cuer – po)
- Cuervo (cuer – vo)
- Fuerte (fuer – te)
- Huevo (hue – vo)
- Mueble (mue – ble)
- Muela (mue – la)
- Puerta (puer – ta)
- Puerto (puer – to)
Ejemplos io:
- Abecedario (a – be – ce – da – rio)
- Abolicionista (a – bo – li – cio – nis – ta)
- Adagio (a – da – gio)
- Adicional (a – di – cio – nal)
- Adverbio (ad – ver – bio)
- Aficionado (a – fi – cio – na – do)
- Agobio (a – go – bio)
- Agrario (a – gra – rio)
- Agrio (a – grio)
- Alimentario (a – li – men – ta – rio)
- Alivio (a – li – vio)
- Aluminio (a – lu – mi – nio)
- Ambicionar (am – bi – cio – nar)
- Amplio (am – plio)
- Anfibio (an – fi – bio)
Ejemplos uo:
- Acuoso (a – cuo – so)
- Afectuoso (a – fec – tuo – so)
- Arduo (ar – duo)
- Continuo (con – ti – nuo)
- Cuota (cuo – ta)
- Defectuoso (de – fec – tuo – so)
- Fastuoso (fas – tuo – so)
- Impetuoso (im – pe – tuo – so)
- Individuo (in – di – vi – duo)
- Ingenuo (in – ge – nuo)
- Mutuo (mu – tuo)
- Oblicuo (o – bli – cuo)
- Perpetuo (per – pe – tuo)
- Residuo (re – si – duo)
- Suntuoso (sun – tuo – so)
En el tercer caso, vocal cerrada (i, u) + Vocal cerrada distinta (i, u), se tienen las siguientes secuencias:
- -iu-
- -ui-
Ejemplos iu:
- Ciudad (ciu – dad)
- Diurno (diur – no)
- Enviudar (en – viu – dar)
- Oriundo (o – riun – do)
- Triunfo (triun – fo)
- Viudo (viu – do)
Ejemplos ui:
- Acuicultura (a – cui – cul – tu – ra)
- Acuidad (a – cui – dad)
- Acuitar (a – cui – tar)
- Afluir (a – fluir)
- Juicio (jui – cio)
- Altruismo (al – truis – mo)
- Arduidad (ar – dui – dad)